Podstawą działania tego typu czujników jest wykrywanie nagłych zmian temperatury przez wbudowany element detekcyjny. W przypadku czujników zastosowanych w systemach alarmowych, chodzi o wykrycie osób, poruszających się w obrębie jej działania. Polecany przez zadowolonych klientów model satel grey, a także model ze specjalną soczewką optyczną DSC LC-100-PI, czy oparty o poczwórny element PIR Vidicon BINGO. Temperatura intruza zdecydowanie różni się od temperatury otoczenia. Kolejnym elementem czujników są soczewki lub lustra, które decydują o charakterystyce wiązek oraz zasięgu i kącie działania. Aktualnie oferowane przez producentów czujki to urządzenia cyfrowe, posiadają wbudowany procesor z odpowiednim oprogramowaniem. Zastosowano w nich również wiele dodatkowych funkcji, które mają na celu wyeliminować zjawisko fałszywego alarmu. Tak wiec, w nowoczesnych czujkach mamy: funkcję kompensacji temperatury, regulację czułości filtry przeciwzakłóceniowe itp. W bardziej zaawansowanych czujkach stosuje się także podwójne i poczwórne pyroelementy. Czujka PIR jest najbardziej skuteczna w przypadku detekcji obiektów poruszających się prostopadle do niej. Jest to związane z ilością wiązek przez nią emitowanych.
